شمس‌الدین تاج‌الشعرا محمدبن علی سمرقندی، سوزنیِ سمرقندی (درگذشتهٔ ۵۶۲ یا ۵۶۹ هجری قمری) شاعر ایرانی قرن ششم هجری است. وی همچنین در شعرهای خویش، خود را به نام‌های محمد، عمر و بوبکر خوانده و خود را ملقب به حکیم سوزنی نموده است[۱]. مولد او را عوفی نسف (نخشب)، واقع در نزدیکی سمرقند، می‌داند. وفات او را رضاقلی خان هدایت ۵۶۲ و دولتشاه سمرقندی در ۵۶۹ نوشته و از اشعار شاعر حیات او در سال ۵۶۰ مسلم می‌شود. پدر وی نیز با نام «مسعود» شاعر بوده است.[۱] وی در شعرهایش خود را به سلمان‌فارسی منتسب می‌داند.

وی در ابتدای جوانی برای کسب دانش به بخارا رفت و به قول عوفی به‌سبب تعلق خاطر به شاگرد سوزنگری به آموختن آن صنعت مشغول شد. سوزنی سمرقندی معاصر ارسلان خان محمد از آل افراسیاب و سنجر آتسزبن محمد خوارزمشاه بوده‌است.

وی با عمعق بخاری، سنایی غزنوی، انوری ابیوردی، محمد معزی، ادیب صابر و رشیدی سمرقندی معاصر بوده‌است و با برخی از آنان را هجو کرده و به تیغ زبان خود آزرده‌است. سوزنی شاعر هجا و بدزبان بوده و در هجو معانی خاص ابداع کرده‌است. قصاید و قطعات وی سهل، صریح و فصیح است. می‌گویند که وی در اواخر عمر دست از هجو و هزل کشیده و استغفار کرده‌است.