جبلی از شاعران پارسی بزرگ پارسی گوی و تازی گوی ایران در نیمه اول قرن ششم و از بنیان گذاران سبک نو شعر فارسی در آن قرن است و از اینروی اطلاع از احوال و آثار وشیوه شاعری او بواقع  برای تحقیق در زبان پارسی و تاریخ ادبی آن سود مند است.

لقب و نام و نسب او را ابن الفوطی بنقل از تاج الاسلام باوسعد السمعانی در کتاب المذیل "بدیع الزمان فریدالدین ابوالفضائل عبدالواسع بی عبدالجامع الجبلی الهروی الادیت" نوشته است و این درست ترین ظبط اسم و کنیه و لقب و نسبت اوست.

عوفی القاب و عناوین دیگری هم برای او میاورد که گویا از قبیل عناوین ابداعی برای ذکر مقام و مرتبت علمی و ادبی باشد و آن چنین است: الامام الهمام بدیع الزمان تاج الافاضل عبدالواسع جبلی الادی.

او خود در اشعار خویش باشتهار خود به لقب "فرید" اشاره کرده :

پیش ازینم فرید خواندندی

خاص وعامه از ره تقلید

شد کنون این لقب به من لایق

که بماند ز خدمت تو فرید

و نیز بکرات لقب شعری "جبلی " را در سخنان خود آورده است و جبلی منسوب به جبل – غرجستان که چنانکه خواهیم گفت عبدالواسع از آن سامانست.

اما غرجستان که اصل و منشا جبلی از آنجا بود ولایتی وسیع در مشرق هرات بود که از مغرب بدانشهر و از مشرق به غور و ازجنوب به غزنه و از شمال به مرو رود محدود میگردید و علت تسمیه ی آن به غرجستان، کوهستان بودن آنست چه غر و غرج بمعنی کوهست. این ناحیه را جبل هرات هم میگفته و نسبت بآن را "جبلی| میاورده اند.

غرجستان را به عربی "غرشستان" و "غرج الشار" میگفته اند. مرکز آن بشیر بوده و این شهر تا اوایل قرن هفتم بزرگترین مرکز این ناحیه محسوب میگردیده است.

وفات عبدالواسع جبلی را 555 هجری نوشته اند و چون او بغالب حوادث عهد سنجر در قصاید خود تعریضات و اشاراتی دارد، و نیز از وقایع بعد ازین سطان اثری چندان در دیوانش نمی بینیم ، قبول این تاریخ با اشکالی همراه نیست.

دیوان جبلی در برگیرنده:

قصیده ها، مرثیه ها، ترکیب بند، ملمعها، غزل ها، قطعه ها و قصیده های کوتاه، تسمیطها و ترانه ها می باشد.

منبع: دیوان عبدالواسع جبلی، تصحیح ذبیح الله صفا